Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан – 2050» стратегиясында бүкілқазақстандық бірегейлікті халқымыздың тарихи санасының өзегіне айналдыруды жаңа патриотизмнің алғышарты ретінде айрықша атап өтіп, «Біз ұлттың тарихи санасын қалыптастыру жұмысын жалғастыруымыз керек», деген болатын. Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласы – сол ауқымды жұмыстың логикалық жалғасы әрі оған серпіліс беретін тарихи құжат.
«Тарихсыз ел болмайды» демекші, тарихты жете білмесек, болашақты айқын құра алмайтынымыз анық. «Біздің тарихымызда қасіретті сәттер мен қайғылы оқиғалар, сұрапыл соғыстар мен қақтығыстар, әлеуметтік тұрғыдан қауіпті сынақтар мен саяси қуғын-сүргіндер аз болмады. Мұны ұмытуға хақымыз жоқ. Көпқырлы әрі ауқымды тарихымызды дұрыс түсініп, қабылдай білуіміз керек», деп атап көрсетті Елбасы «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласында.
Замана көшінде «мың өліп, мың тірілген» қазақ халқының тарихи орнын айқындау ұлттық тарихымызды зерделеуден басталады. Шыр айналған дүниеде, тарих толқынында көпэтникалық қазақ халқының орны қайда, оның әлемдік өркениетке қосқан үлесі қандай деген сұрақтарға мақаладан толық жауап алуға болады.
Ұлы даламыздан бастау алған: атқа міну мәдениеті, ежелгі металлургия, аң стилі – тұрмысымыздың сапалы да ауқатты болғаны, алтын адамның табылуы, түркі әлемінің бесігі саналуы, Ұлы Жібек жолының кесіп өтуі – мәдениетке бай болғандығы, алма мен қызғалдақтың отаны болып есептелуі – жеріміздің киелілігінің белгісі.
Елбасы ұлттық тарихымызды жан-жақты ой елегінен өткізіп, терең зерделеу үшін тарихи сананы жаңғырту қажеттігін басты мақсат-мұрат етіп қойды. Осынау үлкен мақсат жолында дүниетанымымыздың, халқымыздың өткені мен бүгінінің және болашағының іргелі негіздеріне тікелей қатысты «Архив – 2025», «Ұлы даланың ұлы есімдері», «Түркі әлемінің генезисі», «Ұлы даланың ежелгі өнер және технологиялар музейі», «Дала фольклоры мен музыкасының мың жылы», «Тарихтың кино өнері мен телевизиядағы көрінісі» сияқты іргелі алты жобаны жүзеге асыру міндеті күн тәртібіне қойылды.
«Рухани жаңғыру» жалпыұлттық бағдарламасының жалғасы ретінде қарастырылып отырған бұл жобалардың әрқайсысы ұлттық тарихымызды түгендеп, тарихи сананы жаңғырту ісіне елеулі үлес қосары анық. Оларды іске асыруда еліміздің тарихшылары, әдебиеттанушылары, мәдениеттанушылары үшін ауқымды да жауапты жұмыстар басталып отыр. Мұндағы мақсат айқын, ол – еліміздің төл тарихын танып, білу арқылы тарихи сананы қалыптастыру. Ал тарихи сана арқылы ұлттық сана өсіп жетіледі, ұлттық санамыз биік деңгейге көтерілсе, егемендіктің тұғыры берік болатыны анық.
Бауыржан НҰРАХМЕТОВ,
Алматы технологиялық университетінің
бірінші проректоры,
профессор
